America: ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પ્રેસિડન્ટ બનશે તો મોંઘવારીથી તાત્કાલિક રાહત મળી જશે તેમજ વ્યાજના દરોમાં પણ મોટો ઘટાડો થશે તેવી ઘણા અમેરિકાનો આશા રાખી રહ્યા હતા. પરંતુ તેનાથી વિપરીત ટ્રમ્પના આર્થિક એજન્ડાના કારણે અમેરિકાનોની મુસીબત ઓછી થવાને બદલે વધી રહી છે. ટેરીફ અંગે ટ્રમ્પના વળગણને લઈને અનિશ્ચિતતાનું વાતાવરણ સર્જાયું છે. જેણે અમેરિકન ગ્રાહકોની હાલત ખરાબ કરી દીધી છે. ન્યુયોર્ક સ્થિત એક નોન પ્રોફિટ બિઝનેસ મેમ્બરશિપ એન્ડ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશન કોન્ફિડન્સ બોર્ડે મંગળવારે પોતાના લેટેસ્ટ સર્વેમાં એવું જણાવ્યું હતું કે માર્ચ મહિનામાં કન્ઝ્યુમર કોન્ફિડન્સ 7.2% જેટલો ઘટીને 92.9 પર આવી ગયો છે. જે જાન્યુઆરી 2021 પછીના સૌથી નીચલા સ્તરે છે. કન્ઝ્યુમર કોન્ફિડન્સમાં ઘટાડો તે અમેરિકન કન્ઝ્યુમર્સમાં આર્થિક બાબતોને લઈને પ્રવર્તી રહેલી નિરાશા દર્શાવે છે.
અમેરિકમાં એક સાથે ફુગાવો અને મોંધવારી બંને વધશે ?
સર્વે પ્રમાણે અમેરિકાનોનું માનવું છે કે ફુગાઓ અને મોંઘવારી તો વધશે જ પરંતુ સાથે સાથે તેઓ એવું પણ માની રહ્યા છે કે દેશમાં કદાચ મંદી પણ આવી શકે છે. નબળા ગ્રોથ અને ઝડપથી વધી રહેલી મોંઘવારીનું મિશ્રણ સ્ટેક્યુલેશન જેવું લાગે છે અને ફેડરલ રિઝર્વના અધિકારીઓ પણ અમેરિકન ઇકોનોમીને તે જ દિશામાં આગળ વધતી જોઈ રહ્યા છે. અમેરિકાનો આવક બિઝનેસ અને લેબર માર્કેટની પરિસ્થિતિને લઈને ઘણી અપેક્ષા રાખી રહ્યા હતા. પરંતુ માર્ચ મહિનામાં તેમને અપેક્ષા પ્રમાણે કઈ ખાસ થતું જોવા નથી મળ્યું. ટ્રમ્પે ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન કહ્યું હતું કે જો તે સત્તા પર આવશે તો પ્રથમ દિવસથી જ અમેરિકનોના બિલ્સ ઘટશે અને તેમને મોંઘવારીથી રાહત મળશે. જો કે તેઓ સત્તા પર આવ્યા છે તે સાથે જ તેમનું સમગ્ર ફોકસ માસ ડિપોટેશન અંગે મોટી મોટી વાતો કરવા પર અને અલગ અલગ દેશો પર ટેરીફ જીંકવા પર જ વધારે રહ્યું છે.
ટ્રમ્પે અલગ અલગ દેશો સામે લગાવેલી ટેરીફની કેવી અસરો
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને સત્તા પર હવે બે મહિનાથી વધુ સમય થઈ ગયો છે પરંતુ અમેરિકાને મોંગવારીમાં ખાસ રાહત નથી મળી. તેમાં પણ ટ્રમ્પે શરૂ કરેલા ટેરીફ વોને કારણે મોંઘવારી હજુ પણ વધી શકે છે. તેમણે વિવિધ દેશોને ટેરીફની ધમકી આપી છે અને અમેરિકામાં સૌથી વધુ સામાન જ્યાંથી આવે છે તેવા ચાઈના પર તેમણે ટેરીફ લગાવી પણ દીધો છે. આ ઉપરાંત એપ્રિલ સેકન્ડથી તેઓ રેસીપ્રોકલ ટેરીફ પણ લગાવવા જઈ રહ્યા છે. જેના કારણે ટ્રેડ વોર્ડ જેવી સ્થિતિ ઊભી થઈ શકે છે. વિવિધ સર્વિસ પ્રમાણે ટેરીફને કારણે અમેરિકન ગ્રાહકો બિઝનેસીસ અને ઇન્વેસ્ટર્સમાં ભારે અનિશ્ચિતતા ઊભી થઈ છે. જેના કારણે લોકો માટે આગળનું પ્લાનિંગ કરવું મુશ્કેલ બની રહ્યું છે. એક્સપર્ટસનું એવું પણ કહેવું છે કે આવી પરિસ્થિતિને લીધે લોકોને એ વાતનો ડર લાગી રહ્યો છે કે ઇકોનોમી સ્ટેકલેશન તરફ આગળ વધી રહી છે. જેમાં મોંઘવારીની સાથે વ્યાજના દરોમાં પણ વધારો થઈ શકે છે. ટ્રમ્પના કાઉન્સિલ ઓફ ઇકોનોમિક એડવાઇઝર્સના વડા સ્ટીફન મીરાને એવું જણાવ્યું હતું કે કન્ઝ્યુમર કોન્ફિડન્સ એટલે કે ગ્રાહકોમાં ઓછા થઈ રહેલા વિશ્વાસથી કોઈ ખાસ ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. તેમના મતે કન્ઝ્યુમર કોન્ફિડન્સ જેવા સોફ્ટ ડેટા જોબ્સ રિપોર્ટ જેવા હાર્ડ ડેટાની તુલનામાં ઇકોનોમીની સ્થિતિ વિશે યોગ્ય ચિત્ર રજૂ નથી કરતા ટર્મ એડમિનિસ્ટ્રેશન જેટલી ઝડપથી પોલિસીમાં ફેરફારો કરી રહ્યું છે. તેનાથી દેશની ફેડરલ બેંક પણ મૂજવણમાં મુકાયેલી છે. કારણ કે તેના લીધે બોરોઈંગ કોસ્ટ મેનેજ કરવી મુશ્કેલ બની રહી છે. ટેરિફ ઉપરાંત એડમિનિસ્ટ્રેશન મોટાપાએ ડિપોટેશન પણ કરી રહ્યું છે અને રેગ્યુલેશનમાં પણ ફેરફારો કરવામાં આવી રહ્યા છે. તાજેતરમાં જ યુએસના સેન્ટ્રલ બેન્કર્સે કહ્યું હતું કે તેઓ વ્યાજ દરો અંગે વેઇટ એન્ડ વોચનો અભિગમ અપનાવી રહ્યા છે ટ્રમ્પની પોલિસીઝની અમેરિકન ઇકોનોમી પર શું અસર પડે છે તે અંગે ફેડ થોડી સ્પષ્ટતાની રાહ જોઈ રહી હોવાને કારણે વ્યાજના દરોમાં પણ કોઈ ફેરફાર નથી કરાઈ રહ્યો. ફેડના ગવર્નર એન્ડ્રિયાના ફુગલરે મંગળવારે યુએસ સ્પેનિક ચેમ્બર ઓફ કોમર્સ દ્વારા આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં એવું જણાવ્યું હતું કે ફેડ આગામી ડેટા અને નવી પોલિસીસથી પડનારી અસર ઉપર નજર રાખી રહી છે. જેના કારણે વ્યાજના દરોમાં કોઈ ફેરફાર ન કરાતા તેને સ્થિર રાખવામાં આવ્યા છે. ફેડના અધ્યક્ષ જેમ પોવેલ સહિત મોટાભાગના ફેડ અધિકારીઓએ એવું જણાવ્યું હતું કે ટ્રમ્પની પોલિસીસની સીધી અસર ગ્રોથ હાયરીંગ અને ઇન્ફ્લેશન પર કેટલી પડે છે તે ઘણું જ મહત્વનું છે. અત્યાર સુધી તો તેની સીધી અસર ઘણી ઓછી જોવા મળી છે પરંતુ ટ્રમ્પની પોલિસીસ ઇકોનોમીમાં કોઈ ફેરફાર દર્શાવે તે પહેલા જ આર્થિક નબળાઈના કેટલાક સંકેતો સ્પષ્ટ દેખાઈ રહ્યા છે. એટલાન્ટા ફેડ દ્વારા ઇકોનોમિક ગ્રોથની વાસ્તવિક સમયની આગાહી એવું દર્શાવી રહી છે કે વર્તમાન ક્વાર્ટર માર્ચ ઇકોનોમી સંકોચાતી દેખાઈ રહી છે.
જો કે અમેરિકાનું લેબર માર્કેટ ઇકોનોમી માટે મજબૂત આધાર સ્તંભ છે અને ફેબ્રુઆરીમાં બેરોજગારીનો દર 4.1% જેટલો નીચો રહ્યો હતો. કારણ કે એમ્પ્લોયર્સ આ દરમિયાન 1 51 લાખ જેટલી નવી જોબ્સ ઉમેરી હતી. એકંદરે ઇકોનોમિક ડેટા હાલમાં સૂચવે છે કે ઇકોનોમીને ફેટ તરફથી રેટ કટના સ્વરૂપમાં કોઈ રાહતની જરૂર નથી કે પછી ફુગાવાને કાબુમાં રાખવા માટે રેટમાં વધારો કરવાની પણ કોઈ જરૂર નથી. ટ્રમ્પ સરકાર ભલે કન્ઝ્યુમર કોન્ફિડન્સમાં થયેલા ઘટાડાને ગંભીરતાથી ના લઈ રહી હોય પરંતુ મહત્વની વાત એ પણ છે કે જો લોકોને જ મંદીની શક્યતા દેખાઈ રહી હોય તો તેઓ ખર્ચા ઘડવાનું ઘટાડી દેશે અને બિનજરૂરી વસ્તુ લેવાનું પણ ટાળવા લાગશે તેના કારણે ડિમાન્ડ ઘટશે અને વેપાર ધંધા પ્રભાવિત થશે અને અલ્ટીમેટલી તેની અસર સમગ્ર ઇકોનોમી પર જોવા મળી શકે છે.
